نام های دیگر پوسیدگی میوه کپک آبی «پوسیدگی نرم» و «پوسیدگی مرطوب» است. نام آن بخاطر رنگ آبی اسپورهای قارچ می باشد. در تمامی نقاط سیب خیز دنیا وجود داشته و کشورهایی که دارای انبارهای سنتی و یا غیر استاندارد برای ذخیره سیب هستند شدت بیش تری دارد و در کشور ایران یکی از مهم ترین و اصلی ترین علت پوسیدگی میوه سیب به شمار می رود.
علایم پوسیدگی کپک آبی
روی میوه ابتدا لکه هایی آبکی و نرم ایجاد شده و در شرایط دمایی ۲۰ تا ۲۵ درجه سلسیوس لکه ها توسعه یافته و درون بافت پیش روی می کنند. در این نوع بیماری مرز مشخصی بین منطقه آلوده و قسمت سالم قابل مشاهده است. در شرایط مرطوب قسمت سطحی و مرکزی لکه یا حاشیه شکاف هایش با لایه ای پنبه ای و برجسته توده مانند آبی-سبز پوشیده می شود. این ها اسپورهای غیر جنسی قارچ می باشند و عامل آلودگی میوه های سالم در صندوق ها و جعبه های نگه داری مجاور هستند.
عامل بیماری پوسیدگی میوه
شایع ترین گونه Penicillium جدا شده از میوه های دانه دار بیمار، گونه P. expansum می باشد و در کشور ایران هم همین گونه جداسازی شده است. کنیدی ها و کنیدیوفور ها در این قارچ در دسته های کوچک تقریبا مشابه با کورمیوم تشکیل می شوند. بسته به شرایط محیطی و گونه قارچ، کنیدی ها یا در لبه پوسیدگی و یا در محل آن تشکیل می شوند.
چرخه بیماری و اپیدمیولوژی
بیمارگر می تواند در خاک زمستان گذرانی کند. کنیدی های آن نیز در جعبه های حمل آلوده و یا دیواره های انبارها باقی مانده و همیشه در فضای با و مکان های بارگیری و انباری حضور دارند.
در کشورهای دیگر اسپورها می توانند از میوه های آلوده داخل انبار و سردخانه، محلول های شستوی آلوده و یا اسپور افشانی خودِ قارچ در جعبه های حمل و نگه داری، چرخه زندگی قارچ را طی تابستان و فصول دیگر روی میوه های دیگر ادامه دهند.
غالبا قارچ پنیسیلیوم یک انگل زخم شناخته می شود اما با این وجود می تواند از راه عدسک های میوه نیز وارد شده و ایجاد پوسیدگی میوه کند. این بیماری غالبا روی میوه های زخمی و میوه هایی که روی زمین افتاده اند و له شده اند ایجاد می شود. تگرگ نیز می تواند این زخم و راه ورود را روی میوه ایجاد کند. هم چنین پوسیدگی هایی که در اثر عوامل بیمارگر دیگر روی میوه ایجاد شده اند می تواند مکانی برای ورود قارچ Penicillium شوند. این قارچ می تواند تا دمای صفر درجه سلسیوس نیز رشد کند ولی در کل سرعت رشد و انتقالش در دماهای گرم تر بیش تر است. گونه های پنیسیلیوم معمولا در میوه ها نوعی زهرابه قارچی (توکسین قارچی)ِ مقاوم به گرما تولید می کنند که نام آن «پاتولین» است پس از خوردن میوه های کپک زده جدا خودداری کنید.
مبارزه با پوسیدگی میوه پنیسیلیومی
۱- رعایت نکته های علمی و فنی در طی داشت و برداشت میوه و مراقبت از آن ها در انبارها و سردخانه ها تا از انتقال بیمارگر به آن ها جلوگیری شده و زخمی نیز نشوند.
۲- ضدعفونی کامل جعبه ها و وسایل حمل و محل های نگه داری با قارچکش های مناسب و جداسازی میوه های آلوده از میوه های سالم.
۳- سمپاشی قبل از برداشت با قارچ کش های گروه بنزیمیدازول و شستشو و غوطه وری میوه ها در آب حاوی قارچ کش های مناسب. طی تجربه ها در کشور ایران غوطه وری میوه های زخمی در محلول سم های تیابندازول و بنومیل توانسته این بیماری را کنترل کند. مدت زمان غوطه وری بهتر است ۲۰ دقیقه باشد.
۴- بعد از برداشت میوه ها را سریعا با کلرور کلسیم تیمار کنید. این محلول باعث افزایش کلسیم در میوه شده و مقاومت آن را نسبت به پوسیدگی میوه کپک آبی بالا می برد.
۵- مبارزه بیولوژیک با این بیمارگر امکان پذیر است و طبق آزمایشاتی که بر عوامل قارچی، باکتریایی و مخمری کنترل بیولوژیک انجام شده می تواند به این روش امید داشت و از آن استفاده کرد.