بیماری کپک خاکستری میوه کیوی یکی از مهم ترین و شایع ترین بیماری های کیوی در منطقه شمال کشور ایران است.
نشانه های بیماری
اولین و بارزترین نشانه بیماری کپک خاکستری پوسیدگی نرم می باشد. این پوسیدگی در دمگاه یا زخم های ایجاد شده از قبل شروع می شود. بافت های آلوده تیره شده و لهیده و آبکی می شوند. میسلیوم های سفید به همراه اسپورهای قهوه ای-خاکستری قارچ عامل بیماری را می توانید روی لکه ها مشاهده کنید. قارچی که باعث این بیماری و پوسیدگی می شود Botrytis cinerea نام دارد.
چرخه بیماری
مایه اولیه قارچ عامل کپک خاکستری کیوی از راه قسمت های پلاسیده گل در زمانی که گل افشانی به پایان می رسد صورت می گیرد. قارچ بوترایتیس برای فعالیت و آلودده سازی نیاز به رطوبت دارد. ممکن است قارچ بعد از ورود به میوه تا چند ماه به حالت غیر فاعل بماند و هنگامی که میوه ها به سردخانه و یا انبارهای نگه داری منتقل شد شروع به ایجاد عفونت کند. این عفونت در محل قطع دمگل و یا زخم هایی که روی پوست میوه به وجود آمده اند ایجاد می شود. قارچ Botrytis می تواند در دمای صفر درجه سلسیوس نیز به رشد و فعالیت خود ادامه دهد. و میوه های سالم داخل انبار را نیز آلوده کند. آلوده شدن چند میوه کنار هم و ایجاد پوسیدگی در آن ها باعث چسبیدن آن ها به هم دیگر می شود.
مبارزه
در صورتی که شدت بیماری کپک خاکستری کیوی زیاد است درختچه های کیوی را هنگام شروع گل افشانی و میوه ها را نیز بعد از برداشت با سم های مناسب تیمار کنید.
برچسب: پوسیدگی میوه گوجه فرنگی
پوسیدگی فیتوفتورایی میوه سیب
بیماری فیتوفتورایی میوه سیب در باغ های سیبی که درختان مبتلا به پوسیدگی فیتوفتورایی ریشه، طوقه و یقه هستند دیده می شود و شدت آن روی درختانی که دارای پایه کوتاه کننده است بیش تر نیز می باشد. میوه ها روی درخت به این بیماری دچار می شوند. توسعه این بیماری در کشور ایران روی گونه سیب زرد و قرمز لبنانی که در انبار نگه داری شده است می باشد.
نشانه های بیماری
در ابتدا لکه های قهوه ای رنگی در سطح میوه های مبتلا به پوسیدگی فیتوفتورایی میوه ایجاد شده سپس این لکه به سمت گوشت میوه پیشروی کرده و توسعه آن داخل میوه بصورت نامنظم می باشد. در طی توسعه آلودگی میوه به طور کامل می پوسد. مرز قابل تشخیصی بین بافت سالم و بافت آلوده در میوه نمی توان دید به همین علت نمی توان قسمت های سالم را از قسمت های آلوده به سادگی جداسازی کرد. با اینکه بافت میوه بشکل اسفنج در می آید ولی شکل آن حفظ می شود. اگر میوه را بصورت عرضی برش بزنید می توانید آوندهای قهوه ای رنگ شده آن را مشاهده کنید.
عامل بیماری
قارچ عامل پوسیدگی فیتوفتورایی سیب گونه Phytophthora cactorum تعیین شده است. این گونه در خاک زندگی می کند و انتقال آن و مایه ی تلقیح اولیه اش در کشور ایران معمولا سردخانه ها و انبارهای غیر بهداشتی می باشد. در این مکان ها میوه های سیب آلوده بر زمین افتاده و انبار را به یک منبع آلودگی تبدیل می کنند. در محیط خارج از انبار قطرات باران می توانند این قارچ را از خاک بلند کرده و روی شاخه هایی که در نزدیکی زمین قرار دارند انتقال دهد. نکته مهم دیگر این است که گونه Phytophthora cactorum در دما و شرایط سردخانه نیز قادر به رشد و پیشروی است.
کنترل بیماری پوسیدگی میوه سیب
اولین اقدام موثر پیشگیری از بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی میوه سیب است. تمامی میوه هایی که روی زمین افتاده اند باید در محلی جداگانه از میوه های چیده شده از درخت قرار گیرند و هرگز با هم تماس پیدا نکنند. در کشورهای دیگر دنیا جهت کنترل بیماری پوسیدگی میوه در اثر فیتوفتورا و هم چنین پوسیدگی خاکستری و غیره سمپاشی دیر هنگام انجام می شود که بسیار موثر نیز می باشد. از سم های فولپت (فالتان) و دیکلوفلوآنید می توان استفاده کرد. راه دیگر شستوی میوه ها با محلول متالاکسیل باعث ریشه کنی اساسی بیماری های اولیه میوه و هم چنین کنترل بیماری های پوسیدگی ثانویه در سردخانه و انبار محل نگه داری میوه ها می شود.
پوسیدگی میوه ریزوپوسی
بیماری پوسیدگی میوه ریزوپوسی اغلب در تمامی نقاطی که سیب کشت می شود وجود دارد. قارچ بیمارگر به میوه های زخمی، یخ زده و یا آن هایی که بیش از حد رسیده اند و در محیط خارج از سردخانه نگه داری می شوند بیش تر حمله می کند.
نشانه های بیماری
در ابتدا لکه های قهوه ای و نرم روی میوه نمایان می شوند. در ۲۵ درجه سلسیوس رشد قارچ عامل پوسیدگی میوه بالا بوده و بسرعت در میوه پیشروی می کند در نهایت بافت آبکی، تیره و نرم می شود. اگر پوست میوه در محل لکه ها را برداریم شیرابه از آن خارج خواهد شد و بوی ترشی می دهد. میسلیوم های قارچ روی قسمت های پوسیده و لهیده به رنگ سفید و اسپورهای مشکی رنگ دیده خواهند شد.
عامل بیماری
قارچ عامل بیماری پوسیدگی میوه Rhizopus stolonifer نام دارد و روی سیب و گلابی در کشور ایران گزارش شده است. این قارچ مترادف با گونه R. nigrican Ehrenb می باشد. اندام های تولید مثل غیر جنسی آن اسپورانژیوسپور بوده که در اسپورانژ ها تولید می شود. اندام تولید مثل جنسی آن زیگوسپور نام دارد. زیگوسپور در پرگنه هایی که از دو تیپ جنسی سازگار باشند تشکیل می شود.
چرخه زندگی
در مکان های مختلفی مانند جعبه های حمل میوه، لاوک های برداشت و جابه جایی میوه، انبارها و حتی داخل باغ اسپورهای غیر جنسی عامل بیماری پوسیدگی میوه ریزوپوسی وجود دارند. اسپورهای غیر جنسی روی میوه های آسیب دیده و زخمی جوانه زده و ایجاد آلودگی می کنند. میوه های سالمی که در کنار میوه های آلوده قرار دارند می توانند بطور مستقیم توسط این قارچ آلوده شوند بنابراین باعث حالت پوسیدگی فله ای میوه ها می شود.
مبارزه
۱- پیش گیری از ایجاد بیماری پوسیدگی میوه سیب با از بین بردن کامل مایه تلقیح اولیه و سمپاشی درختان میوه قبل از اینکه میوه ها بردشات شوند تا آفاتی که میوه ها را زخمی یا سوراخ می کنند کشته شوند.
۲- چیدن میوه ها در مرحله رسیدگی مناسب و دقت و احتیاط در جابه جایی برای جلوگیری از زخمی شدن آن ها و هم چنین غوطه ور کردن در قارچ کش های مخصوص.
۳- میسلیوم های قارچ Rhizopus stolonifer در دمای کم تر از ۵/۴ درجه سلسیوس قادر به رشد نیستند بنابراین با سرد کردن به موقع و سریع میوه ها بعد از اینکه برداشت شدند می تواند این نوع پوسیدگی را به طور مطلوبی کنترل کرد.
پوسیدگی میوه کپک آبی
نام های دیگر پوسیدگی میوه کپک آبی «پوسیدگی نرم» و «پوسیدگی مرطوب» است. نام آن بخاطر رنگ آبی اسپورهای قارچ می باشد. در تمامی نقاط سیب خیز دنیا وجود داشته و کشورهایی که دارای انبارهای سنتی و یا غیر استاندارد برای ذخیره سیب هستند شدت بیش تری دارد و در کشور ایران یکی از مهم ترین و اصلی ترین علت پوسیدگی میوه سیب به شمار می رود.
علایم پوسیدگی کپک آبی
روی میوه ابتدا لکه هایی آبکی و نرم ایجاد شده و در شرایط دمایی ۲۰ تا ۲۵ درجه سلسیوس لکه ها توسعه یافته و درون بافت پیش روی می کنند. در این نوع بیماری مرز مشخصی بین منطقه آلوده و قسمت سالم قابل مشاهده است. در شرایط مرطوب قسمت سطحی و مرکزی لکه یا حاشیه شکاف هایش با لایه ای پنبه ای و برجسته توده مانند آبی-سبز پوشیده می شود. این ها اسپورهای غیر جنسی قارچ می باشند و عامل آلودگی میوه های سالم در صندوق ها و جعبه های نگه داری مجاور هستند.
عامل بیماری پوسیدگی میوه
شایع ترین گونه Penicillium جدا شده از میوه های دانه دار بیمار، گونه P. expansum می باشد و در کشور ایران هم همین گونه جداسازی شده است. کنیدی ها و کنیدیوفور ها در این قارچ در دسته های کوچک تقریبا مشابه با کورمیوم تشکیل می شوند. بسته به شرایط محیطی و گونه قارچ، کنیدی ها یا در لبه پوسیدگی و یا در محل آن تشکیل می شوند.
چرخه بیماری و اپیدمیولوژی
بیمارگر می تواند در خاک زمستان گذرانی کند. کنیدی های آن نیز در جعبه های حمل آلوده و یا دیواره های انبارها باقی مانده و همیشه در فضای با و مکان های بارگیری و انباری حضور دارند.
در کشورهای دیگر اسپورها می توانند از میوه های آلوده داخل انبار و سردخانه، محلول های شستوی آلوده و یا اسپور افشانی خودِ قارچ در جعبه های حمل و نگه داری، چرخه زندگی قارچ را طی تابستان و فصول دیگر روی میوه های دیگر ادامه دهند.
غالبا قارچ پنیسیلیوم یک انگل زخم شناخته می شود اما با این وجود می تواند از راه عدسک های میوه نیز وارد شده و ایجاد پوسیدگی میوه کند. این بیماری غالبا روی میوه های زخمی و میوه هایی که روی زمین افتاده اند و له شده اند ایجاد می شود. تگرگ نیز می تواند این زخم و راه ورود را روی میوه ایجاد کند. هم چنین پوسیدگی هایی که در اثر عوامل بیمارگر دیگر روی میوه ایجاد شده اند می تواند مکانی برای ورود قارچ Penicillium شوند. این قارچ می تواند تا دمای صفر درجه سلسیوس نیز رشد کند ولی در کل سرعت رشد و انتقالش در دماهای گرم تر بیش تر است. گونه های پنیسیلیوم معمولا در میوه ها نوعی زهرابه قارچی (توکسین قارچی)ِ مقاوم به گرما تولید می کنند که نام آن «پاتولین» است پس از خوردن میوه های کپک زده جدا خودداری کنید.
مبارزه با پوسیدگی میوه پنیسیلیومی
۱- رعایت نکته های علمی و فنی در طی داشت و برداشت میوه و مراقبت از آن ها در انبارها و سردخانه ها تا از انتقال بیمارگر به آن ها جلوگیری شده و زخمی نیز نشوند.
۲- ضدعفونی کامل جعبه ها و وسایل حمل و محل های نگه داری با قارچکش های مناسب و جداسازی میوه های آلوده از میوه های سالم.
۳- سمپاشی قبل از برداشت با قارچ کش های گروه بنزیمیدازول و شستشو و غوطه وری میوه ها در آب حاوی قارچ کش های مناسب. طی تجربه ها در کشور ایران غوطه وری میوه های زخمی در محلول سم های تیابندازول و بنومیل توانسته این بیماری را کنترل کند. مدت زمان غوطه وری بهتر است ۲۰ دقیقه باشد.
۴- بعد از برداشت میوه ها را سریعا با کلرور کلسیم تیمار کنید. این محلول باعث افزایش کلسیم در میوه شده و مقاومت آن را نسبت به پوسیدگی میوه کپک آبی بالا می برد.
۵- مبارزه بیولوژیک با این بیمارگر امکان پذیر است و طبق آزمایشاتی که بر عوامل قارچی، باکتریایی و مخمری کنترل بیولوژیک انجام شده می تواند به این روش امید داشت و از آن استفاده کرد.